Tijdens de gesprekken die ik met mensen heb, merk ik dat veel mensen een betekenis willen geven aan hun leven, een ervaring, of iets wat hen overkomen is. Ik daarentegen ga op zoek naar de vraag: "waarom?" En dan doel ik niet op de filosofische "waaromvraag", maar letterlijk: waarom? Wat is de oorzaak? Wat heeft ertoe geleid dat dit is gebeurd?
Daarom beschouw ik mijzelf niet als religieus of spiritueel. Ik denk vanuit een feitelijke benadering. Alles wat we doen op deze aarde heeft een gevolg. En zo ontketenen we een hele keten van reacties. Soms groot, soms klein. En soms zelfs zo ingrijpend dat het generaties duurt voordat het verandert. Het verbaast mij dan ook regelmatig dat veel mensen niet lijken te zien dat hun eigen gedrag — of het gedrag van een ander (waar zij geen controle over hebben) — ook een gevolg is van iets. Gebeurtenissen overkomen ons vaak als resultaat van keuzes die wij zelf maken, of die anderen namens of vóór ons gemaakt hebben. Ik zie daar geen hogere betekenis in, en ook geen karmisch principe.
Soms denk ik zelfs dat religie en mythologieën in het leven zijn geroepen om het bestaan betekenis te geven, en vooral om verschijnselen te verklaren. Duizenden jaren geleden bestond er nog geen wetenschap zoals wij die nu kennen. Er was toen ook nog niet de hoeveelheid kennis die wij nu bezitten. Wat er wel was, was ervaring met het leven: patronen, herhaling en gedrag. De mens van toen was in wezen niet anders dan wij nu, maar had veel minder toegang tot gedeelde kennis. De mensheid bevond zich nog in een andere fase van ontwikkeling. Ik zou dat niet als primitief willen bestempelen.
Wanneer ik documentaires zie over piramides of tempels in India, vraag ik mij soms af of er niet juist veel kennis is verloren, mede door religieuze systemen. Tandheelkunde en geneeskunde bestonden toen al. Uit onderzoek naar menselijke resten van duizenden jaren oud blijkt dat botbreuken werden behandeld en genazen, en dat er sprake was van gevulde tanden . Dit wijst erop dat er medische kennis bestond in beschavingen die wij tegenwoordig als “vroeg” of “primitief” beschouwen. Het hindoeïsme bijvoorbeeld wordt volgens sommige bronnen al op een ouderdom van meer dan 10.000 jaar geschat, al zijn daarover uiteenlopende academische visies. Er waren ook toen al filosofieën over het leven.
De vraag dringt zich op of karma en 'Gods wil' in de hedendaagse religies niet gewoon begrepen kan worden als een reactie op een actie die wij zelf veroorzaken. Waarom moet dit per se spiritueel of religieus worden geïnterpreteerd? Zou het niet ook gewoon kunnen zijn wat het is: oorzaak en gevolg? Het lijkt erop dat we als mensheid moeite hebben om verantwoordelijkheid te nemen voor onze eigen daden. Wordt die verantwoordelijkheid vaak weggeschoven? Dat is wat ik vaak zie in de wereld. Weinig mensen nemen werkelijk verantwoordelijkheid. Sommigen trekken zich volledig terug in spiritualiteit, anderen in religie, en weer anderen in vaste overtuigingen. Zelfs op het niveau van landen of mondiale systemen zie ik dit patroon terug: het doorschuiven van verantwoordelijkheid. Of passen we het verkeerd toe? Want belemmerd het ons nu juist om ons te ontwikkelen? Is deze "wetenschap" in handen gevallen van de verkeerde mensen? Of is religie juist verzonnen om ons te stoppen qua ontwikkeling?
Het lijkt alsof er niemand opstaat en zegt: het wordt tijd dat we naar onszelf gaan kijken. In plaats van te stellen dat God dit zo heeft gewild, of dat het karma is. Mijn voorkeur zou uitgaan naar het loslaten van die verklaringsmodellen. Weg met geloof en al het spirituele. Want alleen dan, zo denk ik, blijft er geen keuze meer over dan werkelijk met onszelf aan de slag te gaan.
Bronnen:
genees en tandheelkunde
(Coppa et al., 2006; Zink & Haas, 2006)
Reactie plaatsen
Reacties